ملائکه
ملائکته از ریشه ملک: اصل الواحد در ماده، تسلط بر چيزي است؛ به گونهاي كه اختيار آن در دستش باشد
و اين تسلّط
اما مَلَك، ملائكه (فرشتگان) و ملكوت: مانند اصل ماده، از زبانهاي عبري و سرياني گرفته شده اند. ضمن اينكه اين كلمات در زبانهاي عبري، سرياني و نيز زبان عربي به طور حقيقي و در معناي تسلّط به كار رفته اند؛
زيرا مَلَكوت؛ بر زيادت در معنا، عظمت، امتداد و وسعت در مفهوم دلالت ميكند.
مَلائِكَة، جمع مَليك يا مَلاك است . ضمناً مفاهيم قوّت، شدت، صحّت، عزت و امثال آن، از آثار و لوازم تسلّط هستند و اصل همان است كه گفتيم.سوره مباركه إسراء آيه 95:
قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا
گفتيم كه مالكيت و مملوكيت، مراتبي دارد:
1- مالكيت مطلق بر ذوات اشياء، از جهت ايجاد، فاني كردن و ابقاء و اين مرتبه مختصّ خداست كه خالق همه چيز است.
قُلِ اللَّـهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ،
2- مالكيت و تسلّط ظاهري بر سرزمينها و اهل آنها؛ بر اساس عدل يا به طور قهري، كه از اين مالكيت به مُلك و سلطان (چيرگي) تعبير ميشود
وَقَتَلَ دَاوُودُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللَّـهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاءُ،
3- مالكيت و تسلّط ظاهري با جعل الهي و در چارچوب مقررات صحيح عادلانه. مانند: معاملات و عقودي كه در كتب فقهي از آنها بحث ميشود.
4- تملّك و تسلّط به وسيله عمل و فعاليت. مانند: كشاورزي، صنعت و جهاد.
إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ،
اما اسمهاي مَلِك، مليك و مالك از اسماي حسناي الهي هستند كه در مَلِك؛ جنبه ثبوت و در مليك؛ جنبه ثبوت و استمرار و در مالِك؛ جنبه قيام صفت به ذات خداوند مورد نظر است.
فَتَعَالَی اللَّـهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَـهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ،
فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ
پس در جايي كه مطلق مالكيت ثابت مورد نظر بوده، به مَلِك تعبير كرده و در جايي كه تنها قيام مالكيت به ذات خداوند مورد نظر است، به مالك تعبير كرده و در جايي كه استمرار مورد نظر بوده، به مَليك تعبير كرده است؛ همچنان كه به قرينه مَقعد و عندَ از آيه آخر سوره قمر فهميده ميشود.
ملائکته از ریشه ملک: اصل الواحد در ماده، تسلط بر چيزي است؛ به گونهاي كه اختيار آن در دستش باشد
و اين تسلّط
- يا به طور اصلي و فرعي، به ذات شيء منسوب است.مانند: مالكيت الله بر خلقش،
- يا به طور اعتباري به ذات شيء منسوب است. مانند: برده يا كالاي مملوك و فروخته شده،
- يا منسوب به چيزي است كه از آن استفاده ميشود. مانند: اجاره و نكاح و يا منسوب به امور و وظايف اجتماعي افراد است. مانند: تسلّط حاكم و سلطان
- و يا به معناي تسلط برنفس و هواهاي نفساني ميباشد. مانند: نفوس (جانهاي) پاك رياضت كش
- و يا تسلّطهاي ديگر غير از اينها.
اما مَلَك، ملائكه (فرشتگان) و ملكوت: مانند اصل ماده، از زبانهاي عبري و سرياني گرفته شده اند. ضمن اينكه اين كلمات در زبانهاي عبري، سرياني و نيز زبان عربي به طور حقيقي و در معناي تسلّط به كار رفته اند؛
زيرا مَلَكوت؛ بر زيادت در معنا، عظمت، امتداد و وسعت در مفهوم دلالت ميكند.
مَلائِكَة، جمع مَليك يا مَلاك است . ضمناً مفاهيم قوّت، شدت، صحّت، عزت و امثال آن، از آثار و لوازم تسلّط هستند و اصل همان است كه گفتيم.سوره مباركه إسراء آيه 95:
قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا
گفتيم كه مالكيت و مملوكيت، مراتبي دارد:
1- مالكيت مطلق بر ذوات اشياء، از جهت ايجاد، فاني كردن و ابقاء و اين مرتبه مختصّ خداست كه خالق همه چيز است.
قُلِ اللَّـهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ،
2- مالكيت و تسلّط ظاهري بر سرزمينها و اهل آنها؛ بر اساس عدل يا به طور قهري، كه از اين مالكيت به مُلك و سلطان (چيرگي) تعبير ميشود
وَقَتَلَ دَاوُودُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللَّـهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاءُ،
3- مالكيت و تسلّط ظاهري با جعل الهي و در چارچوب مقررات صحيح عادلانه. مانند: معاملات و عقودي كه در كتب فقهي از آنها بحث ميشود.
4- تملّك و تسلّط به وسيله عمل و فعاليت. مانند: كشاورزي، صنعت و جهاد.
إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ،
اما اسمهاي مَلِك، مليك و مالك از اسماي حسناي الهي هستند كه در مَلِك؛ جنبه ثبوت و در مليك؛ جنبه ثبوت و استمرار و در مالِك؛ جنبه قيام صفت به ذات خداوند مورد نظر است.
فَتَعَالَی اللَّـهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَـهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ،
فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ
پس در جايي كه مطلق مالكيت ثابت مورد نظر بوده، به مَلِك تعبير كرده و در جايي كه تنها قيام مالكيت به ذات خداوند مورد نظر است، به مالك تعبير كرده و در جايي كه استمرار مورد نظر بوده، به مَليك تعبير كرده است؛ همچنان كه به قرينه مَقعد و عندَ از آيه آخر سوره قمر فهميده ميشود.