تعهد امیرالمؤمنین بر صبر در حوادث غصب خلافت :
این را که من شنیدم از هوش رفتم و با صورت به زمین خوردم. در عین حال به هوش که آمدم، عرض کردم:
چشم! حتی اگر به حریم اهانت و جسارت شود، من صبر می‌کنم.
به پیغمبر خدا امر شده بود که از امیرالمؤمنین در مورد حوادث پس از شهادت خود تعهد بگیرد.
... پیغمبر خدا به امیرالمؤمنین فرموده بود که جریان آن گونه که باید پیش نمی‌رود؛ حق تو را غصب می‌کنند و مردم در تشکیل حکومت تو را یاری نخواهند کرد. در آن تعهد به امیرالمؤمنین تأکید شده بود که هرچه شد باید تحمل کنی.
این مسئله را در روایات متعددی بیان شده است. یکی از این روایات، روایتی طولانی است که در کتاب کافی جلد 1 صفحه 281 (طبع 8 جلدی) نقل شده است. روایت این گونه آغاز می‌شود که موسی بن جعفر از پدرش امام صادق راجع به حوادث پس از رسول خدا سؤال می‌کند. امام صادق می‌فرمایند:
خدا جبرئیل را به همراه میکائیل و گروهی از ملائک نزد پیامبر فرستاد تا وصیتی را برای پیامبر بیاورند. جبرئیل به پیغمبر خدا عرض کرد:
مُرْ بِإِخْرَاجِ مَنْ عِنْدَکَ إِلَّا وَصِیَّکَ لِیَقْبِضَهَا مِنَّا وَ تُشْهِدَنَا بِدَفْعِکَ إِیَّاهَا إِلَیْه.
بگو همه به جز وصی تو بیرون روند تا علی این وصیّت را از تو بگیرد و تو ما را شاهد بگیری که این وصیّت را به او تحویل داده‌ای.
فَأَمَرَ النَّبِیُّ ص بِإِخْرَاجِ مَنْ کَانَ فِی الْبَیْتِ مَا خَلَا عَلِیّاً.
حضرت فرمودند همه به جز امیرالمؤمنین بیرون بروند.
وَ فَاطِمَةُ فِیمَا بَیْنَ السِّتْرِ وَ الْبَاب.
فقط زهرای مرضیه بین پرده و درب ایستاد.
فَقَالَ جَبْرَئِیلُ یَا مُحَمَّدُ رَبُّکَ یُقْرِئُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ هَذَا کِتَابُ مَا کُنْتُ عَهِدْتُ إِلَیْکَ وَ شَرَطْتُ عَلَیْکَ وَ شَهِدْتُ بِهِ عَلَیْک.
جبرئیل به پیامبر عرض کرد که پروردگارت به تو سلام می‌رساند و می‌فرماید این مکتوب همان مطلبی است که قبلاً از تو تعهد گرفتیم و بر تو شرط کردیم. ملائکه را نیز قبلاً بر این عهد شاهد گرفته بودم هرچند خودم برای شهادت کافی هستم.
روایت تا به این‌جا می‌رسد که امام صادق این جملات را از امیرالمؤمنین نقل می‌کنند:
وَ الَّذِی فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ لَقَدْ سَمِعْتُ جَبْرَئِیلَ ع یَقُولُ لِلنَّبِیِّ یَا مُحَمَّدُ عَرِّفْهُ أَنَّهُ یُنْتَهَکُ الْحُرْمَةُ وَ هِیَ حُرْمَةُ اللَّهِ وَ حُرْمَةُ رَسُولِ اللَّه.
امیرالمؤمنین می‌فرماید قسم به خدایی که دانه را شکافت و مردم را آفرید، من شنیدم که جبرئیل به پیغمبر عرض می‌کرد که به علی بگو حریم او هتک می‌شود. . و آن حریم خدا و پیامبر خداست.
امیرالمؤمنین به دنبال این عبارت می‌فرماید: فَصَعِقْتُ حِینَ فَهِمْتُ الْکَلِمَةَ مِنَ الْأَمِینِ جَبْرَئِیلَ حَتَّى سَقَطْتُ عَلَى وَجْهِی.
این را که من شنیدم از هوش رفتم و با صورت به زمین خوردم. در عین حال به هوش که آمدم، عرض کردم:
نَعَمْ قَبِلْتُ وَ رَضِیتُ وَ إِنِ انْتَهَکَتِ الْحُرْمَةُ.
چشم! حتی اگر به حریم اهانت و جسارت شود، من صبر می‌کنم.
این را که من شنیدم از هوش رفتم و با صورت به زمین خوردم. در عین حال به هوش که آمدم، عرض کردم:
چشم! حتی اگر به حریم اهانت و جسارت شود، من صبر می‌کنم.
به پیغمبر خدا امر شده بود که از امیرالمؤمنین در مورد حوادث پس از شهادت خود تعهد بگیرد.
... پیغمبر خدا به امیرالمؤمنین فرموده بود که جریان آن گونه که باید پیش نمی‌رود؛ حق تو را غصب می‌کنند و مردم در تشکیل حکومت تو را یاری نخواهند کرد. در آن تعهد به امیرالمؤمنین تأکید شده بود که هرچه شد باید تحمل کنی.
این مسئله را در روایات متعددی بیان شده است. یکی از این روایات، روایتی طولانی است که در کتاب کافی جلد 1 صفحه 281 (طبع 8 جلدی) نقل شده است. روایت این گونه آغاز می‌شود که موسی بن جعفر از پدرش امام صادق راجع به حوادث پس از رسول خدا سؤال می‌کند. امام صادق می‌فرمایند:
خدا جبرئیل را به همراه میکائیل و گروهی از ملائک نزد پیامبر فرستاد تا وصیتی را برای پیامبر بیاورند. جبرئیل به پیغمبر خدا عرض کرد:
مُرْ بِإِخْرَاجِ مَنْ عِنْدَکَ إِلَّا وَصِیَّکَ لِیَقْبِضَهَا مِنَّا وَ تُشْهِدَنَا بِدَفْعِکَ إِیَّاهَا إِلَیْه.
بگو همه به جز وصی تو بیرون روند تا علی این وصیّت را از تو بگیرد و تو ما را شاهد بگیری که این وصیّت را به او تحویل داده‌ای.
فَأَمَرَ النَّبِیُّ ص بِإِخْرَاجِ مَنْ کَانَ فِی الْبَیْتِ مَا خَلَا عَلِیّاً.
حضرت فرمودند همه به جز امیرالمؤمنین بیرون بروند.
وَ فَاطِمَةُ فِیمَا بَیْنَ السِّتْرِ وَ الْبَاب.
فقط زهرای مرضیه بین پرده و درب ایستاد.
فَقَالَ جَبْرَئِیلُ یَا مُحَمَّدُ رَبُّکَ یُقْرِئُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ هَذَا کِتَابُ مَا کُنْتُ عَهِدْتُ إِلَیْکَ وَ شَرَطْتُ عَلَیْکَ وَ شَهِدْتُ بِهِ عَلَیْک.
جبرئیل به پیامبر عرض کرد که پروردگارت به تو سلام می‌رساند و می‌فرماید این مکتوب همان مطلبی است که قبلاً از تو تعهد گرفتیم و بر تو شرط کردیم. ملائکه را نیز قبلاً بر این عهد شاهد گرفته بودم هرچند خودم برای شهادت کافی هستم.
روایت تا به این‌جا می‌رسد که امام صادق این جملات را از امیرالمؤمنین نقل می‌کنند:
وَ الَّذِی فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ لَقَدْ سَمِعْتُ جَبْرَئِیلَ ع یَقُولُ لِلنَّبِیِّ یَا مُحَمَّدُ عَرِّفْهُ أَنَّهُ یُنْتَهَکُ الْحُرْمَةُ وَ هِیَ حُرْمَةُ اللَّهِ وَ حُرْمَةُ رَسُولِ اللَّه.
امیرالمؤمنین می‌فرماید قسم به خدایی که دانه را شکافت و مردم را آفرید، من شنیدم که جبرئیل به پیغمبر عرض می‌کرد که به علی بگو حریم او هتک می‌شود. . و آن حریم خدا و پیامبر خداست.
امیرالمؤمنین به دنبال این عبارت می‌فرماید: فَصَعِقْتُ حِینَ فَهِمْتُ الْکَلِمَةَ مِنَ الْأَمِینِ جَبْرَئِیلَ حَتَّى سَقَطْتُ عَلَى وَجْهِی.
این را که من شنیدم از هوش رفتم و با صورت به زمین خوردم. در عین حال به هوش که آمدم، عرض کردم:
نَعَمْ قَبِلْتُ وَ رَضِیتُ وَ إِنِ انْتَهَکَتِ الْحُرْمَةُ.
چشم! حتی اگر به حریم اهانت و جسارت شود، من صبر می‌کنم.