برگ معرفت

[شهاب]

مشکلات دیدن هلال ماه

شیخ طوسى در تهذیب نقل کرده است که در دوران حکومت امیرالمؤمنین (ع)، مردم پس از بیست و هشت روز روزه، هلال عید فطر را مشاهده کردند.
امام(ع) به منادى دستور داد به مردم اعلام کند که ماه رمضان 29 روزه است و یک روز روزه قضا بگیرند

ظاهراً در آن سال اوّل ماه رمضان هوا ابرى بوده و ماه دیده نشده است. از این رو مردم شعبان را کامل و سى روزه حساب کرده‏ اند و در پایان ماه رمضان با رؤیت هلال در شب 29 معلوم شده است که ماه شعبان نیز 29 روز بوده و مردم یک روز از آغاز آن را روزه نگرفته‏اند. از این رو، حضرت امیر(ع) دستور دادند یک روز روزه قضا شود.



کلینى در کافى و شیخ در تهذیب از امام صادق(ع) نقل کرده‏ اند که آن حضرت فرمود:
در زمان منصور عباسى روزى در حیره بر او وارد شدم. آن روز یوم الشکّ بود و مردم در شک بودند و قسم به خدا من مى‏ دانستم که آن روز از ماه رمضان است.
منصور گفت: یا ابا عبداللّه، امروز روزه‏ اى؟
گفتم: «ذاک إلى الإمام إن صُمت صمنا، و إن أفطرت أفطرنا؛
این مربوط به امام است اگر تو روزه بگیرى ما هم روزه مى‏ گیریم، و اگر تو نگیرى ما هم نمى‏ گیریم».
منصور به غلامش گفت: «سفره را بیاور» و من با منصور غذا خوردم و قسم به خدا مى‏ دانستم که آن روز از ماه رمضان است.
راوى به امام صادق(ع) با شگفتى عرض کرد: روزى از ماه رمضان را روزه نگرفتى و افطار کردى؟
حضرت فرمود: ...
آرى قسم به خدا، افطار یک روز و گرفتن قضاى آن روزه برایم آسان‏تر از این است که گردنم را بزنند و خداى متعال عبادت نشود:
وکان إفطاری یوماً وقضؤه أیسر علىّ من أن یضرب عنقی ولا یعبد اللّه

 شیخ صدوق در فقیه روایت کرده است از عیسى بن منصور که وى گفت:
در یوم‏ الشکّ خدمت حضرت صادق(ع) بودم.

امام به غلامش فرمود: «غلام، برو ببین سلطان روزه گرفته است یا نه؟
غلام رفت و برگشت و گفت: سلطان روزه نگرفته است.
امام غذا طلب کرد و با هم تناول کردیم