2022-07-07 11:22 AM
توطئۀ ابوسفيان و پيشنهاد بيعت با على عليه السلام
(از سخنان آن حضرت است پس از وفات رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم وقتى كه عبّاس بن عبدالمطلب و ابوسفيان بن حرب به قصد بيعت خدمت ايشان مشرّف شده بودند.)
ابوسفيان كه از طرفى سابقۀ چندانى در اسلام نداشت - زيرا در سال هشتم هجرت در فتح مكّه آن هم از روى ناچارى به ظاهر اسلام اختيار كرد -و از طرف ديگر در گذشته از شخصيتهاى بزرگ قريش بود، وقتى ديد سهمى در خلافت ندارد عبّاس بن عبدالمطلب را تحريك كرد و پيش حضرت على عليه السلام آمد و به او پيشنهاد بيعت داد، البتّه ابوسفيان هدف صحيحى نداشت و مى خواست اختلاف كلمه بين مسلمانان درست كند، چون از اسلام سيلى خورده بود.
ابن ميثم بحرانى در شرح نهج البلاغه در مورد هدف ابوسفيان از اين پيشنهاد مى گويد:
ابوسفيان مى خواست تا بين مسلمانان جنگ به وجود آيد و يكديگر را بكشند و در نتيجه دين اسلام از بين برود. او فكر مى كرد بهترين وقت براى ايجاد اختلاف بين مسلمانان و ايجاد جنگ و ستيز داخلى اين زمان است؛ زيرا پيغمبراكرم تازه از دنيا رفته و خلافت هنوز مستقرّ نشده است، به هر حال پيشنهاد او روى علاقه به على و اسلام نبود بلكه مى خواست اسلام تضعيف شود.
حضرت على خودش را احق به خلافت مى دانست، و از جاهاى مختلف نهج البلاغه هم استفاده مى شود، از جمله در خطبۀ ششم كه مى فرمايد:
قسم به خدا از همان روزى كه پيغمبراكرم صلى الله عليه و آله و سلم رحلت كردند تا امروز مرا از حقّم كنار زدند؛
همچنين در خطبۀ شقشقيه حضرت على عليه السلام صريحاً خودش را احق به خلافت اعلام مى دارد.
حضرت على عليه السلام خلافت را براى خودش نمى خواست، بلكه براى اسلام مى خواست. هدف بزرگ على اسلام و پيشرفت اسلام بود؛ روى اين اصل وقتى كه تشخيص داد اگر جنگ داخلى بشود به طور كلّى اساس اسلام از بين مى رود، به خاطر اسلام، به خاطر اين مصلحت عمومى دست از حق خود برداشت و از خلافت صرف نظر كرد.
البتّه اگر حضرت على عليه السلام خلافت را به دست مى گرفت چه بسا اسلام بهتر از اين پيش مى رفت، اما در اين شرايط مخالفت حضرت على عليه السلام موجب جنگ داخلى و بهره بردارى دشمنان اسلام مى شد،
لذا وقتى ابوسفيان و عبّاس براى بيعت آمدند حضرت دست ردّ به سينۀ ابوسفيان زد و اين خواستۀ ابوسفيان را فتنه خواند.
حضرت فرمود:
«أَيُّهَا النَّاسُ شُقُّوا أَمْواجَ الْفِتَنِ بِسُفُنِ النَّجاةِ »
(اى مردم امواج فتنه ها را به وسيلۀ كشتى هاى نجات بشكافيد.)
(از سخنان آن حضرت است پس از وفات رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم وقتى كه عبّاس بن عبدالمطلب و ابوسفيان بن حرب به قصد بيعت خدمت ايشان مشرّف شده بودند.)
ابوسفيان كه از طرفى سابقۀ چندانى در اسلام نداشت - زيرا در سال هشتم هجرت در فتح مكّه آن هم از روى ناچارى به ظاهر اسلام اختيار كرد -و از طرف ديگر در گذشته از شخصيتهاى بزرگ قريش بود، وقتى ديد سهمى در خلافت ندارد عبّاس بن عبدالمطلب را تحريك كرد و پيش حضرت على عليه السلام آمد و به او پيشنهاد بيعت داد، البتّه ابوسفيان هدف صحيحى نداشت و مى خواست اختلاف كلمه بين مسلمانان درست كند، چون از اسلام سيلى خورده بود.
ابن ميثم بحرانى در شرح نهج البلاغه در مورد هدف ابوسفيان از اين پيشنهاد مى گويد:
ابوسفيان مى خواست تا بين مسلمانان جنگ به وجود آيد و يكديگر را بكشند و در نتيجه دين اسلام از بين برود. او فكر مى كرد بهترين وقت براى ايجاد اختلاف بين مسلمانان و ايجاد جنگ و ستيز داخلى اين زمان است؛ زيرا پيغمبراكرم تازه از دنيا رفته و خلافت هنوز مستقرّ نشده است، به هر حال پيشنهاد او روى علاقه به على و اسلام نبود بلكه مى خواست اسلام تضعيف شود.
حضرت على خودش را احق به خلافت مى دانست، و از جاهاى مختلف نهج البلاغه هم استفاده مى شود، از جمله در خطبۀ ششم كه مى فرمايد:
قسم به خدا از همان روزى كه پيغمبراكرم صلى الله عليه و آله و سلم رحلت كردند تا امروز مرا از حقّم كنار زدند؛
همچنين در خطبۀ شقشقيه حضرت على عليه السلام صريحاً خودش را احق به خلافت اعلام مى دارد.
حضرت على عليه السلام خلافت را براى خودش نمى خواست، بلكه براى اسلام مى خواست. هدف بزرگ على اسلام و پيشرفت اسلام بود؛ روى اين اصل وقتى كه تشخيص داد اگر جنگ داخلى بشود به طور كلّى اساس اسلام از بين مى رود، به خاطر اسلام، به خاطر اين مصلحت عمومى دست از حق خود برداشت و از خلافت صرف نظر كرد.
البتّه اگر حضرت على عليه السلام خلافت را به دست مى گرفت چه بسا اسلام بهتر از اين پيش مى رفت، اما در اين شرايط مخالفت حضرت على عليه السلام موجب جنگ داخلى و بهره بردارى دشمنان اسلام مى شد،
لذا وقتى ابوسفيان و عبّاس براى بيعت آمدند حضرت دست ردّ به سينۀ ابوسفيان زد و اين خواستۀ ابوسفيان را فتنه خواند.
حضرت فرمود:
«أَيُّهَا النَّاسُ شُقُّوا أَمْواجَ الْفِتَنِ بِسُفُنِ النَّجاةِ »
(اى مردم امواج فتنه ها را به وسيلۀ كشتى هاى نجات بشكافيد.)